TÜİK Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması verilerini açıkladı. Yayımlanan verilere göre ülkemizde, Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) harcaması 2022 yılında 198 milyar 670 milyon TL’ye yükseldi.
HABER: YELİZ ERDEM
272 BİN 638 KİŞİ AR-GE PERSONELİ OLARAK ÇALIŞTI
Gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki oranı 2021 yılında %1,40 iken, 2022 yılında 15 trilyon 11 milyar 776 milyon TL’lik GSYH içindeki oranı %1,32 oldu. Ar-Ge harcamalarında mali ve mali olmayan şirketler %61,4 ile en büyük paya sahip olurken, bunu %33,8 ile yükseköğretim takip etti. Kâr amacı olmayan kuruluşlar tarafından yapılan Ar-Ge harcamalarının da dâhil olduğu genel devlet Ar-Ge harcamalarının toplam Ar-Ge harcamaları içindeki payı ise %4,8 oldu. Ar-Ge harcamaları içerisinde personel harcamaları %47,3 ile en büyük harcama kalemini oluşturdu. Ar-Ge harcamalarının 2022 yılında %50,2’si mali ve mali olmayan şirketler tarafından finanse edilirken genel devlet Ar-Ge harcamalarının %32,8’ini, yükseköğretim %15,7’sini, yurt dışı kaynaklar %1,3’ünü ve diğer yurt içi kaynaklar yaklaşık olarak %0,02’sini finanse etti. Tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden 2022 yılında toplam 272 bin 638 kişi Ar-Ge personeli olarak çalıştı. Sektörler itibarı ile dağılımına bakıldığında ise TZE cinsinden toplam Ar-Ge personelinin 2022 yılında %63,3’ü mali ve mali olmayan şirketlerde, %33,2’si yükseköğretimde ve %3,5’i kâr amacı olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlet sektöründe yer aldı. TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel sayısı, 2022 yılında 93 bin 41 kişi ile toplam Ar-Ge personel sayısının %34,1’ini oluşturdu. Sektörler itibarı ile TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel oranı yükseköğretimde %47,5, kâr amacı olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlette %31,0, mali ve mali olmayan şirketlerde ise %27,3 oldu.
%9,4’Ü ORTA DÜŞÜK TEKNOLOJİ FAALİYETİNDEKİ
İmalat sanayinde Ar-Ge faaliyeti yürüten girişimler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında, 2022 yılında imalat sanayinde gerçekleştirilen 72 milyar 311 milyon TL Ar-Ge harcamasının %49,1’inin yüksek teknoloji faaliyetinde yer alan girişimler tarafından gerçekleştirildiği görüldü. Bu oran 2015 yılında %35,1’di. İmalat sanayindeki toplam Ar-Ge harcamasının %37,3’ü orta yüksek teknoloji faaliyetindeki girişimler, %9,4’ü orta düşük teknoloji faaliyetindeki girişimler ve %4,3’ü düşük teknoloji faaliyetindeki girişimler tarafından yapıldı. İmalat sanayinde Ar-Ge faaliyeti yürüten girişimlerdeki araştırmacı sayıları incelendiğinde 2022 yılında en fazla araştırmacının 27 bin 529 kişi ile orta yüksek teknoloji faaliyeti yürüten girişimler tarafından istihdam edildiği görüldü. Bunu 20 bin 418 araştırmacı istihdamı ile yüksek teknoloji faaliyeti yürüten girişimler takip etti. TZE cinsinden araştırmacı sayıları dikkate alındığında da en fazla değerin 25 bin 431 ile orta yüksek teknoloji faaliyeti yürüten girişimlerde olduğu saptandı.
